Invasieve exoten en de mussenpopulatie

Al jaren wordt er in de media aangegeven dat de mussenpopulatie achteruit gaat en drastisch afneemt.   In Amsterdam zelfs met 90% in vergelijking met de jaren zeventig.
Inmiddels staat de de huismus op de rode lijst als een bedreigde diersoort en dat komt omdat wij mensen niet goed omgaan met de natuur.   Maar is dit ook zo?

Terugval mussenpopulatie ligt aan de mens

Als je leest waarom de mussenpopulatie terugvalt volgens onderzoekers dan ligt het aan ons mensen.

Wat onderzoekers zeggen:

In Nederland is de huismussenpopulatie drastisch afgenomen sinds de jaren ’70.
Destijds waren er ongeveer 1 à 2 miljoen huismussen aanwezig.
Inmiddels zijn deze aantallen meer dan gehalveerd, er is nog maar een kwart van de populatie over.   In Amsterdam is de afname wel 90%.   Bij veel nieuwe steden, zoals bijvoorbeeld Almere, is de afname minder.   De grote afname in schuil- en nestgelegenheid komt door:

• Andere huizenbouw, o.a minder geschikte dakpanconstructie en gebruik van vogelschroot.
• Andere tuininrichting, o.a minder ligusterheggen en meer tegels en grind.
• Andere stedelijke inrichting, minder ruige, beboste gebieden, meer beton.

Ook is er een grote afname van het voedselaanbod, o.a. door:

• Efficiëntere oogst-, opslag- en transportmethoden, waardoor er minder graan wordt verspild.
• Het steeds grotere aantal megastallen, waardoor koeien niet meer buiten staan en de rijke weide een arme weide is geworden doordat er alleen een soort gras meer groeit.
• Minder kruimels, broodresten en bladeren in tuinen te vinden doordat mensen zoveel bezemen.
• Het gebruik van insecticiden, en stoffen zoals MTBE in de loodvrije benzine.
  Dit zorgt o.a voor minder insecten.
• De afname van groengebieden in steden, zowel particulier als door de overheid.
  Ook dit probleem zorgt voor minder insecten en minder bessen en zaden.
• Predatie neemt toe, voornamelijk door onze eigen huiskatten.

Note van de auteur:

In Amsterdam staan al eeuwen dezelfde huizen, dezelfde binnentuinen en parken met dezelfde (eeuwenoude) bomen. Daarnaast is er al 200 jaar geen graanopslag meer, zijn er geen megastallen, lopen er geen koeien op de Dam en is er voldoende voedselaanbod op en rond de terrassen.

In Amsterdam zie ik de gemiddelde bewoner, die Groen Links stemt, echt niet met insecticiden in de weer gaan. Bovendien eten mussen voornamelijk zaden en granen dus een afname van insecten door het gebruik van insecticiden zal niet zo’n drastische inpakt hebben dat de populatie terugvalt met 90%. Aanvullend zullen huiskatten niet veel schade aanrichten omdat de gemiddelde Amsterdamse huiskat nooit buiten komt, of in ieder geval niet verder dan een balkon.

Als je al deze punten in ogenschouw neemt dan is de vraag nog steeds:

Waarom is de mussenpopulatie met 90 % afgenomen in de Randstad?

• Niet door andere huizenbouw want die staan er al meer dan 200 jaar;
• Niet door andere tuininrichting want de tuinen tussen de grachtenpanden zijn al jaren volgroeid met dezelfde bomen en struiken;
• Niet door meer beton en minder beboste gebieden, want als dat zo was, dan moesten er ook veel minder mussen in Almere en Lelystad zijn.
  Onderstaande afbeelding laat zien dat dit niet het geval is:
• Links boven: Amsterdam
• Links onder: Den Haag, beide steden met weinig mussen
• Rechtsboven: Almere
• Rechtsonder: Arnhem, beide steden met grote populaties mussen

Huismus in de stad vs. huismus op het platteland

Op het platteland is de mus al jaren een regelmatig geziene vogel en de populatie is al jaren redelijk stabiel.   Natuurlijk overleven veel mussen het eerste jaar niet door natuurlijke vijanden zoals; sperwers, buizerds, bosuilen en (huis)katten en zien vele mussen niet eens het daglicht omdat de eieren uit het nest worden geroofd door steenmarters, vossen en kraaiachtigen.   Maar dat is in een landelijk gebied een normale “circle of life”.   Alleen de sterksten overleven.

Maar waarom gaat de mussenstand in de stad dan zo achteruit?
Daar zijn immers minder predatoren, er is genoeg voedselaanbod en genoeg oude panden om in te nestelen……toch….?

Invasieve exoten bedreigen de mussenpopulatie

Sinds eind jaren zestig heeft de halsbandparkiet zich gevestigd in stedelijk gebied, dit zijn waarschijnlijk nakomelingen van kooi exemplaren die los gelaten zijn.
Wel opvallend dat sinds de jaren zeventig in datzelfde gebied de mussenpopulatie drastisch terugvalt…..
Onderzoekers doen onderzoek naar nestelgelegenheid en voedselaanbod en zoeken allemaal oorzaken in bouwstijl en veranderingen in de veehouderij, maar op het platteland waar die verandering in de veehouderij juist plaatsvindt, zie je geen terugval van de mussenpopulatie!!

Géén enkele onderzoeker heeft gekeken of de huismus wellicht last heeft van een concurrent die het leefgebied van de huismus bezet, zijn nestelplaatsen inneemt en het voedsel opeet waar de mus normaliter een voorkeur voor heeft.
Niet één heeft er gekeken naar de concurrentie van de halsbandparkiet; deze nestelt in holen, net zoals de mus en eet hetzelfde voedsel als de mus.

Kortom; deze invasieve exoot is een regelrechte bedreiging voor de stadsmus!
Kijk maar eens naar onderstaande overzicht van vogelpopulaties;

Links: Waar de Halsbandparkiet in aantallen toeneemt en gebied verovert, verdwijnt de huismus (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag). Terwijl in steden als Almere en Arnhem en de rest van Nederland, (landkaart rechts) waar (nog) geen Halsbandparkieten zijn, de mussenpopulatie tot ontwikkeling komt en nog steeds toeneemt.
Kaartgegevens van 2015

Waarom loopt de mussenpopulatie in de stad terug?

Net zoals een huismuis en een rat heeft een mus 3 dingen nodig om te overleven;
water, eten en nestelgelegenheid.   Je zou denken dat er genoeg water en eten te vinden is in de stad voor de huismus?

Een mus scharrelt graag rond op een terras om te zien of er wat te eten valt. Watervoorziening is er ook genoeg te vinden in parken, kanalen en dakgoten.
Na een flinke regenbui zijn er genoeg plassen waar water geconsumeerd kan worden.

Maar als je je wilt voortplanten, zul je een plekje moeten hebben om een nestje te bouwen en daar wringt de schoen.

Met name in de grote steden, Amsterdam, Rotterdam en Den Haag zijn de mussen een heftige concurrentiestrijd aan het verliezen tegen de Halsbandparkieten.
Deze exoot, maakt gebruikt van dezelfde holletjes en gaatjes als de huismus om zijn/ haar nest te bouwen.   Ze pikken alleen de ingang wat groter.
Wanneer er 4 of 5 parkietenpaartjes bij elkaar broeden, beschermen ze hun territorium intens met het gevolg dat het voor de mussen onmogelijk is geworden om een plekje te bemachtigen.   Geen nest, is geen jongen en dat betekend verkassen of geen nageslacht.

Wanneer de mussen verkassen naar het buiten gebied, is het sterftecijfer met 70% aanzienlijk hoger dan in de stad omdat hier veel meer natuurlijke predatoren zijn.
Maar in de stad is voortplanting helemaal onmogelijk geworden door de halsbandparkiet.

Bovendien heeft die Halsbandparkiet dezelfde voedselvoorkeur als de huismus.
Van nature is de huismus een zaadeter, alleen tijdens het broedseizoen schakelt hij over op insecten, maar gedurende de rest van het jaar gaat zijn voorkeur uit naar zaden en granen.   Iets wat de halsbandparkiet ook eet!!   Dus in de stad wordt niet alleen de nestelmogelijkheid ontnomen van de huismus, ook zijn voedselvoorraad wordt beperkt door de vraatzucht van de halsbandparkieten.

Hierdoor zijn de weinige overgebleven stadsmussen genoodzaakt om over te stappen op JUNKFOOD (patat, ijs, hamburgers) alles wat er op straat te vinden is.
Dit slechte eetpatroon veroorzaakt een slechtere gezondheid, minder conditie en minder weerstand.   Door het eten van voedsel met weinig vitamines en bouwstoffen krijgen de mussen minder verendek met het gevolg dat ze daardoor slechter of zelfs helemaal niet meer kunnen vliegen.   En ja……,  inderdaad…. dan zijn ze  een makkelijke prooi voor een (huis)kat.

Natuurwet handhaven en uitvoeren om invasieve exoten terug te dringen

Hoeveel de politieke partijen en overige instanties dan ook schreeuwen dat de mussenpopulatie terug loopt en dat hier actie op ondernomen moet worden, heeft weinig te maken met klimaat, milieu, gedrag en bouwstijlen in de stad.

Een mus is een vliegende muis en die past zich perfect aan, naar het gedrag van de mens.
Als diezelfde politieke partijen graag zien dat de mus weer veelvuldig in ons straatbeeld verschijnt, zal er actie ondernomen moeten worden om de populatie halsbandparkieten drastisch terug te dringen en dit kan door de Natuurwet op de letter uit te voeren!

Halsbandparkieten moeten daarom dan ook gevangen en/of afgeschoten worden.
Ze horen van nature hier niet thuis in het Nederlands straatbeeld.   Ze zijn hier niet op een natuurlijke wijze komen aanvliegen en zijn juist daarom volgens de natuurbeschermingswet aangemerkt als “invasieve exoten” en vormen een heuse bedreiging voor de inheemse populatie huismussen in de stad!

Heeft u overlast van vogels?

Heeft u overlast of hinder van vogels? of andere plaagdieren?
Twijfel niet en neem contact met ons op!   Wij gaan graag het gesprek met u aan om een geschikte oplossing te vinden voor uw vogelprobleem!

Neem vrijblijvend contact met ons op via telefoon, mail of middels ons contactformulier.

Telefoon: 0320-286900
Email: info@megades.nl